Οι εξελίξεις στο τομέα της τεχνολογίας οπως οι ηλεκτρονικοί εγκέφαλοι, οι GPS δορυφόροι, η τεχνητή νοημοσύνη, και πρόσφατα η αξιοποίηση διαφόρων αισθητήρων, επιτρέπουν στους κατασκευαστές αυτοκινήτων να φέρουν τα αυτόνομα οχήματα πιο κοντά στην μαζική παραγωγή.
Όλοι έχουμε παρακολουθήσει ταινίες ή διαβάσει νουβέλες με αυτοκίνητα που κυκλοφορούν χωρίς οδηγό και τους επιβάτες απλά να δηλώνουν το προορισμό τους, αφήνοντας στο όχημα τα υπόλοιπα. Σήμερα ονομάζουμε αυτά τα οχήματα “αυτόνομα” και βασίζονται σε διάφορες τεχνολογίες που θα αναλύσουμε σε επόμενα άρθρα.
Σύμφωνα με τη Wikipedia αυτόνομο είναι το όχημα που είναι ικανό να “διαισθάνεται” το γύρω του περιβάλλον και να κινείται στους δρόμους χωρίς την παρέμβαση του ανθρώπου. Τα αυτόνομα οχήματα συνδιάζουν διάφορες τεχνικές για να αναγνωριζουν το γύρω τους χώρο, όπως είναι τα radar, GPS, οδομετρία και computer vision. Εξελιγμένα ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου ερμηνεύουν την πληροφορία απο τους αισθητήρες και επιτρέπουν στα οχήματα να αναγνωρίζουν πιθανές διαδρομές, να αποφεύγουν εμπόδια και να διαβάζουν πινακίδες και σηματοδότες.
Μάθε τα πάντα για τα συστήματα ADAS
Τα πλεονεκτήματα και οφέλη απο την αυτόνομη τεχνολογία οχημάτων είναι πολλά. Αυξάνουν την ασφάλεια στις μετακινήσεις, μειώνουν τα ατυχήματα και επομένως τους τραυματισμούς και τους θανάτους που οφείλονται σε αυτά. Επίσης μειώνουν το κόστος για τις υποδομές (φωτεινοί σηματοδότες και πινακίδες), μειώνουν την εγκληματικότητα και μπορούν να κάνουν τις μετακινήσεις μας πιο διασκεδαστικές. Με τον ερχομό τους θα υπάρξει μείωση στην κατανάλωση ενέργειας (υγρών καυσίμων ή ηλεκτρισμού), θα μειωθούν οι ανάγκες για χώρους σταύθμευσης και θα οδηγήσουν γενικότερα σε ένα νέο μοντέλο μετακίνησης και μεταφοράς ως υπηρεσία.
Για την διευκόλυνση κατασκευαστών και καταναλωτών και βασιζομενη στα επίπεδα αυτονομίας που προσφέρει κάθε οχήμα, ή SAE (Society for Automotive Engineers) δημιούργησε ένα διεθνές στάνταρ, το J3016, το οποίο περιγράφει 6 επίπεδα αυτονομίας.
Αυτά τα επίπεδα αυτονομίας φαίνονται στο παρακάτω σχήμα και ορίζονται απο το J3016 στανταρ ώς εξής:
Επεξήγηση των επιπέδων αυτονομίας όπως αυτά ορίζονται απο το στανταρ SAE J3016, ανάλογα με τις διεργασίες που μπορεί να εκτελέσει το όχημα χωρίς τη επέμβαση του οδηγού :
• Επίπεδο 0 – Καμία αυτονομία: Όλες οι διεργασίες της οδήγησης εκτελούνται απο τον οδηγό και δεν χρησιμοποιείται κανένα βοήθημα. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν οχήματα παλαιότερα χωρίς κανένα ηλεκτρονικό βοήθημα.
• Επίπεδο 1 – Οδήγηση με βοηθήματα: Το όχημα ελέγχεται απο τον οδηγό αλλά είναι εξοπλισμένο με κάποια βοηθήματα που του προσφέρουν βοήθεια σε κάποια απο τις διεργασίες. Στο επίπεδο αυτό ανήκουν τα περισσότερα οχήματα που βρίσκονται σήμερα στην αγορά και περιλαμβάνουν ευκολίες όπως αισθητήρες παρκαρίσματος, park assist, lane assist, cruise control, κλπ.
• Επίπεδο 2 – Μερική αυτονομία: Πρόκειται για το επίπεδο που το όχημα έχει την ικανότητα να ελέγχει κάποιες απο τις λειτουργίες του όπως η επιτάχυνση ή το φρενάρισμα και τον έλεγχο του τιμονιού, αλλα ο οδηγός θα πρέπει να είναι πλήρως αφοσιωμένος στο έργο της οδήγησης και να παρατηρεί συνεχώς το γύρω περιβάλλον (οχήματα, πινακίδες, σηματοδότες).
• Επίπεδο 3 – Αυτονομία υπό προϋποθέσεις: Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται οχήματα που μπορούν να αναλάβουν εξ΄ολοκλήρου το έργο της οδήγησης, αλλα ο οδηγός θα πρέπει να είναι οποιαδήποτε στιγμή σε θέση να πάρει τον έλεγχο. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν τα tesla με τη λειτουργία του αυτόματου πιλότου που διαθέτουν.
• Επίπεδο 4 – Υψηλή αυτονομία: Το όχημα μπορεί να εκτελέσει το έργο της οδήγησης κάτω απο τις περισσότερες συνθήκες, ενω ο οδηγός έχει την επιλογή να αναλάβει τον έλεγχο αν αυτός το επιθυμεί.
• Επίπεδο 5 – Πλήρη αυτονομία: Πρόκειται για το υψηλότερο επίπεδο αυτονομίας κατά το οποίο το όχημα αναλαμβάνει τον έλεγχο κάτω απο οποιεσδήποτε συνθήκες χωρίς να χρειάζεται καμία παρέμβαση απο τον οδηγό σε καμία περίπτωση. Παρά τη δυνατότητα αυτή, ο οδηγός μπορεί να έχει την επιλογή και σε αυτή τη περίπτωση να αναλάβει τον έλεγχο αν το επιθυμεί χωρίς η επιλογή αυτή να είναι απαραίτητη.
Όπως μπορούμε να φανταστούμε, τα οχήματα που ανήκουν στις κατηγορίες 3, 4, 5 και 6 που έχουν ήδη ή θα μπουν στην παραγωγή τα επόμενα χρόνια, οδηγούν την αυτοκίνηση σε νέα μονοπάτια που πρόκειται να επηρεάσουν το τρόπο που οδηγούμε και μετακινούμαστε. Οι αλλαγές όμως δεν θα περιοριστούν εκεί. Ο τρόπος ζωης μας θα επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό, αφού πλεον ο άνθρωπος θα απελευθερωθεί απο το έργο της οδήγησης, ενω το μοντέλο της ιδιοκτησίας των οχημάτων θα αλλάξει και αυτό. Πιθανότερο είναι τα αυτόνομα οχήματα να μπορούν να ανήκουν ταυτόχρονα σε περισσότερους του ενός ιδιοκτήτες και να εξυπηρετούν τις ανάγκες τους ανάλογα με το πρόγραμμα μετακίνησης τους.
Δυστυχώς τα τελευταία νέα απο το χώρο της αυτοκίνησης μεταθέτουν τις αλλαγές αυτές λίγο πιο μακριά στο μέλλον μιας και τόσο οι τεχνολογικές απαιτήσεις για την δημιουργία των αυτόνομων αυτοκινήτων ειναι μεγάλες και κοστίζουν αρκετά στην υλοποίηση. Το ίδιο δύσκολη είναι η μετατροπή των δρόμων, των πόλεων και γενικά των υποδομών στη μορφή που απαιτείται για να φιλοξενήσουν αυτόνομα οχήματα. Τέλος δύσκολη θα είναι η μετάβαση στην αυτονομία και απο κοινωνικής άποψης, αφου οι άνθρωποι ειναι διστακτικοί απέναντι στη νέα τεχνολογία και θα πρέπει με αργό ρυθμό να αποκτήσουν εμπιστοσύνη στα αυτόνομα οχήματα και το νέο τρόπο μεταφοράς και μετακίνησης.